Jobcrafting

Wat is jobcrafting?

Jobcrafting is een concept binnen de arbeidspsychologie dat verwijst naar het aanpassen van het eigen takenpakket, verantwoordelijkheden, relaties op het werk en/of de manier waarop men zijn of haar werk benadert. Zo kan je een betere fit creëren tussen individuele behoeften, vaardigheden en interesses enerzijds, en de eisen en mogelijkheden van de baan anderzijds.

Het idee hierachter is dat werknemers een zekere mate van controle en autonomie hebben over hun werk en dat ze actief kunnen bijdragen aan het vormgeven van hun eigen functie, binnen de grenzen van de organisatie en hun rol. Dit kan leiden tot een hogere mate van betrokkenheid, tevredenheid en welzijn op het werk, een grotere effectiviteit en productiviteit.

Hoe start ik met jobcrafting?

Een medewerker kan zelf starten met jobcrafting vanuit een bepaalde nood of behoefte, of een leidinggevende kan dit proces starten. Of je ziet je genoodzaakt om aan jobcrafting te doen bij het aanwerven van nieuw talent. In elke situatie vereist het jobcraften een zorgvuldige en doordachte benadering.

Als medewerker

Je kan het proces van jobcrafting zelf in gang zetten. Maar hoe doe je dat best?

1. Zelfreflectie: Welke aspecten van je werk geven je energie? Welke aspecten kosten je energie? Denk na over je sterke punten, interesses en doelen op lange termijn. Wat vind je leuk aan je werk? Waar loop je tegenaan? Welke veranderingen zou je willen zien?
2. Doelen stellen: Stel doelen voor jezelf op basis van je zelfreflectie. Wat wil je bereiken met jobcrafting? Dit kunnen specifieke doelen zijn, zoals het verbeteren van bepaalde vaardigheden, het vergroten van autonomie of het vinden van meer voldoening in je werk.
3. Verken mogelijkheden: Verken de mogelijkheden binnen je huidige functie en organisatie om je werk aan te passen. Kijk naar de verschillende aspecten van je werk: de taken die je uitvoert, de relaties die je hebt met collega's en leidinggevenden en de manier waarop je je tijd besteedt.
4. Identificeer kansen: Identificeer specifieke kansen voor jobcrafting op basis van je doelen en zelfreflectie. Dit kunnen kleine aanpassingen zijn: taken herverdelen met collega's, nieuwe projecten oppakken, de manier waarop je bepaalde taken uitvoert veranderen,...
5. Communiceer: Communiceer je intenties en ideeën met je leidinggevende en collega's. Leg uit waarom je bepaalde veranderingen wilt aanbrengen en hoe dit bijdraagt aan je persoonlijke ontwikkeling en de doelstellingen van de organisatie. Wees open voor feedback en samenwerking bij het vinden van oplossingen.
6. Neem actie: Neem concrete stappen om je werk aan te passen op basis van je geïdentificeerde kansen. Probeer nieuwe benaderingen uit, experimenteer met verschillende aanpassingen en houd bij wat wel en niet werkt. Wees bereid om aanpassingen aan te brengen op basis van je ervaringen.
7. Evalueer en blijf leren: Evalueer regelmatig de effecten van je inspanningen. Blijf leren van je ervaringen en pas je aanpak aan op basis van feedback en nieuwe inzichten. Jobcrafting is een doorlopend proces van aanpassing en groei.

Als HR-professional of leidinggevende

Als HR-professional of leidinggevende kun je een belangrijke rol spelen bij het ondersteunen van jobcrafting binnen je organisatie. Enkele tips om je hierbij te helpen:

• Creëer een cultuur van open communicatie: Moedig open communicatie aan tussen werknemers en leidinggevenden over hun werkbehoeften, interesses en doelen. Zorg ervoor dat werknemers zich vrij voelen om hun ideeën en wensen met betrekking tot jobcrafting te delen zonder angst voor negatieve gevolgen.
• Bied ondersteuning en middelen: Zorg ervoor dat werknemers toegang hebben tot de nodige ondersteuning en middelen om jobcrafting succesvol toe te passen. Bijvoorbeeld: training, begeleiding en tools die werknemers helpen bij het identificeren van mogelijkheden voor jobcrafting en het ontwikkelen van een plan om deze veranderingen door te voeren.
• Stimuleer zelfreflectie: Moedig werknemers aan om regelmatig zelfreflectie uit te voeren om hun sterke punten, interesses en doelen te identificeren. Bied mogelijkheden voor loopbaanontwikkeling en coaching om werknemers te helpen bij het verkennen van hun mogelijkheden en het ontwikkelen van een plan voor jobcrafting.
• Geef autonomie en ruimte voor experimenten: Geef werknemers de autonomie en ruimte om zelf veranderingen aan te brengen in hun werk. Moedig experimenten aan en sta open voor nieuwe ideeën en benaderingen. Erken dat jobcrafting een proces van trial-and-error kan zijn en dat niet alle veranderingen succesvol zullen zijn.
• Erken en beloon initiatief: Erken en beloon werknemers die initiatief tonen bij het aanpassen van hun werk om beter aan te sluiten bij hun behoeften en doelen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van positieve feedback, erkenning in teamvergaderingen of beloningen zoals extra training of ontwikkelingskansen.
• Monitor en ondersteun de voortgang: Monitor regelmatig de voortgang van jobcrafting-initiatieven en bied waar nodig ondersteuning en begeleiding. Zorg ervoor dat werknemers zich gesteund voelen bij hun inspanningen om hun werk aan te passen en bied indien nodig aanvullende middelen of ondersteuning.

Door deze tips toe te passen, kun je als HR-professional of leidinggevende een positieve omgeving creëren waarin werknemers worden aangemoedigd en ondersteund om jobcrafting toe te passen en hun werk aan te passen aan hun individuele behoeften en doelen.

Hoe pas ik jobcrafting toe?

Er zijn verschillende manieren waarop jobcrafting kan plaatsvinden. Dit kan door middel van taakgerelateerde, relatiegerelateerde, cognitieve of contextgerelateerde aanpassingen.

Taakgerelateerd

Hierbij pas je de aard en inhoud van de taken van de werknemer aan. Bijvoorbeeld: voeg taken toe die beter aansluiten bij interesses of sterke punten, of laat taken weg die als minder zinvol of motiverend worden ervaren.

Relatiegerelateerd

Dit gaat over het veranderen van de aard en frequentie van interacties met collega's, supervisors of klanten. Bijvoorbeeld door meer samen te werken met bepaalde collega's of door actief netwerken te stimuleren.

Cognitief

Verander de manier waarop je het werk benadert. Bijvoorbeeld door de betekenis van bepaalde taken te herinterpreteren of door nieuwe manieren te vinden om problemen op te lossen.

Context

Dit is het veranderen van aspecten van de werkomgeving. Bijvoorbeeld door werktijden flexibel(er) te maken, door pauzes anders in te delen, of door de werkplek of omgeving aan te passen.

Op welke niveaus pas ik jobcrafting toe?

Jobcrafting kan plaatsvinden op 3 niveaus: individueel niveau, teamniveau en organisatorisch niveau.

Individueel niveau

• Taakontwerp: Werknemers passen hun taken aan door nieuwe verantwoordelijkheden toe te voegen, bepaalde taken te elimineren of de manier waarop taken worden uitgevoerd te veranderen. Werknemers kunnen bijvoorbeeld extra projecten oppakken die aansluiten bij hun interesses.
• Relatieaanpassing: Dit houdt in dat werknemers de aard en omvang van hun relaties met collega's op het werk veranderen. Een werknemer kan meer samenwerking zoeken met bepaalde collega's, of juist bewust minder interactie hebben met anderen.
• Cognitieve aanpassing: Werknemers kunnen hun perceptie van hun taken en verantwoordelijkheden veranderen. Zo kunnen ze nieuwe betekenis vinden in bestaande taken of anders kijken naar uitdagingen. Bijvoorbeeld: een medewerker kan een routinematige taak zien als een kans om een specifieke vaardigheid te ontwikkelen.

Teamniveau

• Taakinterdependentie: Teams kunnen gezamenlijk de verdeling van taken onder teamleden aanpassen om beter aan te sluiten bij individuele vaardigheden en voorkeuren. Dit draagt bij aan een meer samenhangend en effectief team waarin leden zich meer betrokken en gemotiveerd voelen.
• Gedeelde doelen: Teams kunnen samenwerken om gemeenschappelijke doelen vast te stellen die overeenkomen met de individuele ambities van teamleden. Dit bevordert een gevoel van doelgerichtheid en gezamenlijke prestatie.
• Communicatie en feedback: Het stimuleren van open communicatie binnen het team stelt leden in staat hun voorkeuren te uiten en ondersteuning te zoeken bij elkaar. Constructieve feedback kan worden gegeven om individuen te helpen bij hun inspanningen voor job crafting.

Organisatorisch niveau

• Cultuur en waarden: Organisaties kunnen een cultuur bevorderen die jobcrafting aanmoedigt door flexibiliteit, autonomie en de focus op individuele sterke punten te benadrukken. Dit houdt in dat organisatiewaarden in lijn worden gebracht met de principes van jobcrafting.
• Training en ontwikkeling: Als werknemers de mogelijkheid krijgen om hun vaardigheden te ontwikkelen en training te volgen, kunnen ze hun bekwaamheden verbeteren en nieuwe interessegebieden verkennen. 
• Flexibele werkregelingen: Als werkgevers flexibele werkregelingen aanbieden (bijvoorbeeld telewerk of flexibele werktijden), kunnen werknemers hun baan vormgeven op een manier die past bij hun werk-privébalans en individuele voorkeuren.

Voordelen

Jobcrafting biedt diverse voordelen voor zowel individuele werknemers als organisaties als geheel. Hier zijn enkele van de belangrijkste voordelen:

Verhoogde werktevredenheid

Door hun werk aan te passen aan hun individuele behoeften, interesses en sterke punten, ervaren werknemers een groter gevoel van voldoening en tevredenheid. Dit leidt tot een positievere houding ten opzichte van het werk en meer werktevredenheid.

Verbeterde motivatie en betrokkenheid

Doordat ze taken kiezen die hen motiveren en interesseren, zijn werknemers meer betrokken bij hun werk. Jobcrafting kan daarom ook leiden tot een betere motivatie en betrokkenheid bij het werk, en daardoor ook tot verbeterde prestaties en productiviteit.

Verhoogde autonomie en controle

Medewerkers die aan jobcrafting doen, hebben meer controle over hun werk en de manier waarop ze taken uitvoeren. Dit zorgt voor een groter gevoel van autonomie en zelfbeschikking, en draagt daardoor bij aan het welzijn op het werk.

Betere prestaties

Wanneer werknemers taken kunnen kiezen die aansluiten bij hun sterke punten en interesses, zijn ze meestal ook beter in staat om die taken effectief uit te voeren. Dat zorgt voor verbeterde prestaties en resultaten op individueel en organisatorisch niveau.

Verhoogde flexibiliteit en aanpassingsvermogen

Jobcrafting moedigt werknemers aan om flexibel en proactief te zijn in het aanpassen van hun werk aan veranderende omstandigheden en behoeften. Dit kan organisaties helpen om wendbaarder en veerkrachtiger te worden in een snel veranderende werkomgeving.

Verbeterde retentie van talent

Werknemers die jobcrafting toepassen, zijn over het algemeen meer tevreden en gemotiveerd in hun functie. Dit kan zorgen voor een betere retentie van talent binnen de organisatie, en een verminderd verloop van personeel.

Verbeterde samenwerking in teams

Wanneer individuele teamleden actief hun werk aanpassen om beter aan te sluiten bij de behoeften van het team, kan dit leiden tot een betere samenwerking, communicatie en cohesie binnen het team. Bovendien kunnen teams profiteren van een grotere diversiteit aan vaardigheden en perspectieven, wat de creativiteit en innovatie kan stimuleren.

Kortom, jobcrafting biedt een breed scala aan voordelen voor zowel individuele werknemers als organisaties, waardoor het een waardevolle praktijk is voor het bevorderen van welzijn, betrokkenheid en prestaties op het werk.